ଓଏଲ୍ ବ୍ୟୁରୋ: ୨୦୧୧ରୁ ଦେଶରେ ଜନଗଣନା ହୋଇନି। ୨୦୨୧ରେ ଜନଗଣନା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାର ଥିଲା। କିନ୍ତୁ କୋଭିଡ ମହାମାରୀ ହେତୁ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା। ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଜନଗଣନା ସମ୍ପର୍କରେ ବଡ଼ ତଥ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଆସନ୍ତାବର୍ଷଠାରୁ ଦେଶରେ ଜନଗଣନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ବିଶେଷ ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ଜନଗଣନା ଆସନ୍ତାବର୍ଷ ହେବ। ୨୦୨୬ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ କରି ଚୂଡାନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି ।
ସୂଚନାନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୧ ମସିହାରୁ ଭାରତର ଜନଗଣନା ୧୫ ଥର କରାଯାଇଛି। ବ୍ରିଟିଶ ଭାଇସରୟ ଲର୍ଡ ମାୟୋଙ୍କ ଅଧୀନରେ ୧୮୭୨ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ଏହା ହାତକୁ ନିଆଯାଇଥିବାବେଳେ ୧୮୮୧ରେ ପ୍ରଥମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜନଗଣନା ନିଆଯାଇଥିଲା। ୧୯୪୯ ପରେ, ଏହା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନରେ ଭାରତର ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର ଜେନେରାଲ ଏବଂ ଜନଗଣନା କମିଶନରଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଛି। ୧୯୫୧ ମସିହାରୁ ସମସ୍ତ ଜନଗଣନା ୧୯୪୮ ଜନଗଣନା ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ କରାଯାଇଥିଲା। ଶେଷ ଜନଗଣନା ୨୦୧୧ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ୨୦୨୧ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାର ଥିଲା। କିନ୍ତୁ କୋଭିଡ-୧୯ ମହାମାରୀ ହେତୁ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଜନଗଣନା ଚକ୍ର ମଧ୍ୟ ବଦଳିଯିବ। ଅଦ୍ୟାବଧି ଦଶନ୍ଧି ଆରମ୍ଭରେ ପ୍ରତି ଦଶ ବର୍ଷରେ ଜନଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା। ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ, ଜନଗଣନା ୧୯୯୧, ୨୦୦୧, ୨୦୧୧ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିଲା। ଅବଶ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ୨୦୨୫ ପରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜନଗଣନା ୨୦୩୫, ୨୦୪୫, ୨୦୫୫ରେ ଏହିପରି ହେବ। ଜନଗଣନା ଶେଷ ହେବା ପରେ ଲୋକ ସଭା ଆସନର ସୀମା ଆରମ୍ଭ ହେବ। ୨୦୨୮ ସୁଦ୍ଧା ବିଲୋପ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମାପ୍ତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। ବହୁ ବିରୋଧୀ ଦଳର ଜାତିସଂଘ ଜନଗଣନା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଦାବି ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସରକାର ଏ ବାବଦରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ନାହାନ୍ତି।